ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ "စပါးက်ီ" ဟု ေခၚဆိုႏိုင္ေသာ စပါးစိုက္ပ်ဳိးရာ ဧရာ၀တီျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသတြင္ နာဂစ္ဆိုက္ကလုန္း မုန္တိုင္း၏ ရိုက္ခတ္ဖ်က္ဆီးခံရမႈမ်ားေၾကာင့္ ေရရွည္ဆိုးက်ဳိးမ်ား ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ေၾကာင္း ကၽြမ္းက်င္သူပညာရွင္မ်ားက သတိေပး ေျပာၾကားၾကသည္။
မူလကတည္းက ဆင္းရဲမြဲေတေနခဲ့ရေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ယခုအခါ အေရးေပၚ စားနပ္ရိကၡာ အကူအညီမ်ား လိုအပ္ေနရံု မွ်မက၊ အနည္းဆံုး စိုက္ပ်ဳိးရာသီ ၂-ခု၊ ၃-ခုတိုင္ ဆန္ကို ျပန္၀ယ္၍ တင္သြင္းစားေသာက္ေနရေသာ ႏိုင္ငံတခု ျဖစ္လာႏိုင္ ေျခ ရွိေနသည္ဟု ကုလသမဂၢ ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာ အစီအစဥ္ (WFP) အရာရွိမ်ားႏွင့္ အျခား အကဲျဖတ္မ်ားက ေျပာဆိုေန ၾကသည္။
လြန္ခဲ့သည့္အပတ္က တိုက္ခတ္ခဲ့ေသာ မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ဒီေရျမင့္ တက္ကာ ဆားငံေရမ်ား အတြင္းဖက္ ကုန္းပိုင္း ၁၂-ကီလိုမီတာအထိ ၀င္လာခဲ့ၿပီး၊ ယခင္လယ္ကြက္မ်ားအတြင္း သက္ေရာက္ခဲ့ေသာ ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ထိုမွ်မက သိုေလွာင္ရံုမ်ား ညံ့ဖ်င္းျခင္းေၾကာင့္ ယခင္က သိုေလွာင္ထားခဲ့ေသာ စပါးမ်ားလည္း မုန္တိုင္းႏွင့္ ဆားငံ ေရမ်ားဒဏ္ ခံရကာ ပ်က္စီး ဖြယ္ ရွိေနသည္။
ဤအေနအထားတြင္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာမွ ေထာက္ပံ့မႈမ်ားသာ ေရာက္ရွိမလာပါက ေဒသတြင္း ဆန္ေစ်းႏႈန္းမ်ား အလြန္ အမင္း ျမင့္တက္သြားေစႏိုင္သည္။ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ၾကက္ေျခနီအဖြဲ႔မ်ား အသင္းခ်ဳပ္ (IFRC) က အထူးကၽြမ္းက်င္သူ အကဲျဖတ္ ပညာရွင္ မ်ားကို ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသသို႔ အဖြဲ႔ဖြဲ႔ ေစလႊတ္ခဲ့ၿပီး၊ ျပႆနာအတိမ္ အနက္ကို သိရွိႏိုင္ရန္ႏွင့္ လိုအပ္ သည့္ အေျဖမ်ားရႏိုင္ရန္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ၾကက္ေျခနီအဖြဲ႔မ်ား အသင္းခ်ဳပ္ (IFRC) သာ ကပ္ေဘးသင့္ေဒသမ်ား အတြင္းက်က် ၀င္ေရာက္ႏိုင္ခဲ့သည့္ အနည္းငယ္ေသာ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းမ်ားအနက္မွ တခုျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာစစ္အစိုးရက ေနာက္ထပ္ အကူအညီေပး ေရးအဖြဲ႔မ်ား ဆက္လက္ခြင့္ျပဳရန္လည္း တုံ႔ဆိုင္းေနခဲ့သည္။
(IFRC) အဖြဲ႔၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဂၽြန္ စပဲရိုး (John Sparrow) က အကဲျဖတ္ေလ့လာခ်က္မ်ားကို အေျခခံ၍ ေျပာၾကား ရာတြင္ လူတသန္းခန္႔အထိ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ ျဖစ္ႏိုင္ၿပီး၊ အစားအစာႏွင့္ အမိုးအကာမ်ား လိုအပ္ေနသည္။ ထိုမွ်မက စိုက္ပ်ဳိးေရး ဆိုင္ရာ အေျခခံ အေဆာက္အဦတခုလံုး ၿပိဳက်ပ်က္စီးရသည့္ ျပႆနာကလည္း ထပ္ဆင့္ေနသည္ဟု ဆိုသည္။
" ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသရဲ႔ စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းေတြ ပ်က္စီးရတာဟာ အထူးစိုးရိမ္စရာပါ" ဂၽြန္ စပဲရိုးက ေျပာခဲ့သည္။
ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအားလံုးက ေျပာၾကရာတြင္ ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္း ဖ်က္ဆီးခံရသည့္ ပမာဏကို ေငြေၾကးျဖင့္ တြက္ခ်က္ရန္မွာ အလြန္ေစာလြန္းေသးသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ကုလသမဂၢ ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာ အစီအစဥ္ (WFP) ၏ အာရွေဒသဆိုင္ရာ တာ၀န္ခံ တိုနီ ဘန္ဘူရီ (Tony Banbury) က ေျပာၾကားရာတြင္ "အပ်က္အစီးေတြအားလံုး ရဲ႔ အတိုင္းအတာနဲ႔ လိုအပ္ခ်က္ကို မသိႏိုင္ေသးေပမယ့္၊ ေသခ်ာတာကေတာ့ ႀကီးမားတယ္ဆိုတာေတာ့ က်ေနာ္တို႔ေျပာ ႏိုင္ပါတယ္" ဟု ဆိုခဲ့သည္။
အစားအစာႏွင့္ စိုက္ပ်ဳိးေရးအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (FAO) က ခန္႔မွန္းေဖာ္ျပရာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဆန္စပါး မက္ထရစ္တန္ ၆၀၀, ၀၀၀ မွ်ကို အဓိကအားျဖင့္ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ သီရိလကၤာသို႔ ယခုႏွစ္တြင္ တင္ပို႔ေရာင္းခ်ရန္ ရွိေနသည္။
ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္း ဖ်က္ဆီးမခံရမီ မည္မွ်တင္ပို႔ ၿပီးစီးခဲ့ၿပီကို အတိအက် မသိရွိရေသးေပ။ သို႔ေသာ္လည္း ယခုအခါတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံမွပင္ ဆန္မ်ား ျပန္လက္ခံတင္သြင္းေနရၿပီ ျဖစ္သည္။ လြန္ခ့ဲသည့္ႏွစ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ တြင္ ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္း တိုက္ခတ္ခံရအၿပီး၊ ႏိုင္ငံတကာကူညီေထာက္ပံ့မႈမ်ားမွ ကၽြင္းက်န္ေနသည့္ ဆန္မ်ားကို အကူ အညီအျဖစ္ ျပန္လက္ခံေနရသည္။
"ဆိုင္ကလုန္း မုန္တိုင္း တိုက္ခတ္မခံရခင္အထိ၊ ကမၻာမွာ ဆန္ေစ်းတြင္ ရုတ္တရက္ထိုးတက္ခဲ့ေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဆန္ တင္ပို႔ႏိုင္တဲ့ အေနအထားကို သူ႔ဘာသာထိန္းထားႏိုင္ေသးတယ္။" ေဟာင္ေကာင္အေျခစိုက္ ပြဲစားကုမၸဏီတခုမွ ကုန္ပစၥည္း ဆိုင္ရာ ကၽြမ္းက်င္သူ အလက္ဇန္းဒါး စပင့္စ္ (Alexander Spence) က ဧရာ၀တီမဂၢဇင္းသို႔ ေျပာခဲ့သည္။
" က်ေနာ္တို႔ ေလ့လာအကဲျဖတ္လို႔ ရသမွ်ေတာ့ ျမန္မာျပည္က သူ႔ဘာသာ ဖူလံုတယ္။ ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြ တက္လာတာ ကိုလည္း ထိုင္းဆန္လကၠားကုန္သည္ႀကီးေတြက ေစ်းတိုးေတာင္းရ သလိုမ်ဳိး အထူး ပူပန္စရာ မလိုဘူး" စပင့္စ္က ေျပာပါ သည္။ "ဒါေပမယ့္ ဆိုင္ကလုန္းတိုက္ခံရၿပီးတဲ့ ေနာက္မွာေတာ့ အေျခအေနေတြ အားလံုး ေျပာင္းသြားၿပီ" ဟု ထပ္ေျပာခဲ့ သည္။
ဆန္က ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ အာရွေဒသတြင္ ပင္မ အစားအစာျဖစ္ေနေသာ္လည္း၊ ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္းက အျခားေသာ အစား အေသာက္ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကိုလည္း ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဖ်က္ဆီးခဲ့ဖြယ္ရွိသည္ဟု ယံုၾကည္ေနရပါသည္။ အျပင္း ထန္ဆံုး ရိုက္ခတ္ခံခဲ့ရသည့္ေနရာသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ၀က္သား၊ ၾကက္သားႏွင့္ ေမြးျမဴေရးငါး အထြက္ တ၀က္ေက်ာ္ကို ထုတ္လုပ္ေပးေနသည့္ ေဒသျဖစ္ေနသည္ဟု (FAO) အဖြဲ႔က ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။
ဧရာ၀တီျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသ အေၾကာင္း သိကၽြမ္းနားလည္သူ ပညာရွင္မ်ားက ေျပာၾကရာတြင္၊ စားေသာက္ရန္ သိုမွီးထား ေသာ ဆန္မ်ား မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ပ်က္စီးခဲ့ရံုမွ် မက၊ ေနာက္ရာသီအတြက္ မ်ဳိးစပါးမ်ားလည္း ပ်က္စီးသြားႏိုင္သည္ဟု ဆိုၾက သည္။
" ဒီလို ဆိုးက်ဳိးရလဒ္ကေတာ့ ေရတိုအေနနဲ႔ေရာ၊ ေရရွည္အေနနဲ႔ပါ ဆိုးဆိုးရြားရြား ၾကံဳရႏိုင္တယ္" ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္း ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေနသူႏွင့္ စီးပြားေရးပညာရွင္ တဦးျဖစ္သူ ၾသစေၾတလ်ႏိုင္ငံ၊ မက္ကြိဳင္းယားတကကၠသိုလ္မွ ေရွာင္ တာနဲ (Sean Turnell) က ဧရာ၀တီမဂၢဇင္းသို႔ ၾကာသပေတးေန႔တြင္ ေျပာခဲ့ပါသည္။
"ေႏြစပါးေတြလည္း အေတာ္ထိခိုက္သြားႏိုင္တယ္။ ပိုဆိုးတာက ေနာက္တခါ ပင္မစိုက္ရာသီ မိုးကာလမွာ ဒီဖ်က္ဆီးခံ လိုက္ရတဲ့ လယ္ကြင္းေတြက ျပန္သံုးလို႔ ရႏိုင္-မရႏိုင္ မသိရေသးဘူး။ ဒီစိုက္ရာသီသာ မျဖစ္ရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေက်းလက္ က႑အတြက္ ထုတ္လုပ္ႏိုင္ေျခ တကယ္မရွိသေလာက္ ျဖစ္သြားမယ္။ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးကိစၥေတြလည္း ပိုရွည္ၾကာ မယ္" ဟု သူက ဆိုသည္။
အကယ္၍သာ စစ္အစိုးရက ခြင့္ျပဳခဲ့ပါက ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆန္စပါးစိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းမ်ား ျပန္လည္ထူေထာင္ႏိုင္ေစရန္ ေငြ ေၾကး ရန္ပံုေငြမ်ားက အေဆာတလ်င္ ေရာက္လာဖြယ္ ရွိသည္။
ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္း မတိုက္ခတ္ခံရမီ ေန႔မ်ားတြင္ပင္ အာရွဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဘဏ္ (ADB) က အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၅၀၀ ကို မၾကာေသးမီက အစားအစာေစ်းႏႈန္းမ်ား ကမၻာတခုလံုးတြင္ ျမင့္တက္လာမႈေၾကာင့္ အထူးထိခိုက္နစ္နာဖြယ္ရွိေနသည့္ အာရွႏိုင္ငံမ်ားကို ကူညီေပးမည့္ အစီအစဥ္ျပဳထားသည္ဟု ေၾကညာခဲ့ပါေသးသည္။
ဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၃, ၀၀၀ အထိ တိုးျမႇင့္၍ ဤအစီအစဥ္ကို အားျဖည့္ခဲ့ၿပီး၊ အဓိကအားျဖင့္ ေခ်းေငြ ပံုစံျဖင့္ လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို တိုးတက္ေစရန္ႏွင့္ ခ်ဲ႔ထြင္ႏိုင္ရန္ အသံုးျပဳမည္ ျဖစ္သည္။ အာရွေဒသတြင္ အထူးသျဖင့္ ဆန္ထုတ္လုပ္ေရးကို အာရံုထားေဆာင္ရြက္ၾကမည္ ျဖစ္သည္။
" အခုအေျခအေနက ရည္မွန္ထားတဲ့ အစီအစဥ္ေတြအတိုင္း ျပည့္မီေစဖို႔ အစိုးရေတြကေန ေစာေစာစီးစီးတုံ႔ျပန္ဖို႔ ေကာင္း တဲ့ အေနအထားပါ။ ဒီေငြေတြက တကယ့္ ဆင္းရဲေနတဲ့၊ တကယ့္ကို ဒုကၡေရာက္ေနၾကတဲ့သူေတြကို တိုက္ရိုက္ကူညီမွာ ျဖစ္ၿပီး၊ ကုန္သြယ္မႈ လြတ္လပ္ပြင့္လင္းေစေရးနဲ႔ ေဒသအတြင္း အေျခခံစားေသာက္ကုန္၊ လူသံုးကုန္ပစၥည္းေတြကို ျဖန္႔ျဖဴ ႏိုင္ေရးအတြက္ မူ၀ါဒပိုင္းဆိုင္ရာ ကိစၥေတြအတြက္လည္း အသံုးျပဳမွာပါ။" အာရွဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဘဏ္ (ADB) ၏ ဥကၠ႒ ဟာရူ ဟီကို ကူရိုဒါ (Haruhiko Kuroda) က စပိန္ႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပသည့္ ဘဏ္၏ ႏွစ္ပတ္လည္ အစည္းအေ၀းတြင္ ေျပာၾကား ခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္လည္း ျမန္မာစစ္အစိုးရက ေႂကြးဆိုးျဖင့္ နာမည္ပ်က္ရွိေနသည္။
" ႏိုင္ငံတကာ အလွဴရွင္အဖြဲ႔အစည္း ေတြျဖစ္တဲ့ ဥပမာ ကမၻာ့ဘဏ္၊ ႏိုင္ငံ တကာ ေငြေၾကးရန္ပံုေငြအဖြဲ႔ (IMF) တို႔လို အဖြဲ႔ေတြ အၾကားမွာ ျမန္မာစစ္ အစိုးရက အေႂကြးျပန္မေပးထားတဲ့ နာမည္ပ်က္ ျပႆနာ ရွိေနတယ္။ ေနာက္ထပ္ ADB က ေရွ႔ဆက္ဘယ္လို တုံ႔ျပန္လာမလဲဆိုတာကေတာ့ ေစာင့္ ၾကည့္ရဦးမွာပဲ။" ဘန္ေကာက္ရွိ အေနာက္တိုင္းသံရံုးတခုမွ အမည္ မေဖာ္လိုသည့္ စီးပြားေရးပညာရွင္ တဦးက ေျပာပါသည္။
တခ်ိန္တည္းမွာပင္ ယခုအပတ္အတြင္း တြင္ပင္ ႏိုင္ငံတကာ၌ ဆန္ေစ်းမ်ား လည္း ထပ္မံ ျမင့္တက္ခဲ့ျပန္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနျဖင့္ ဆန္စပါး လံုးလံုး လ်ားလ်ား တင္သြင္းမွီခိုရသည့္ ႏိုင္ငံ တခုအျဖစ္ ေျပာင္းသြားမည့္အေရး တြက္ခ်က္မႈမ်ားေၾကာင့္ လည္း ဤသို႔ ေစ်းျမင့္တက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္လြန္ခဲ့သည့္ ဧၿပီလက ဆန္ေစ်းႏႈန္းမ်ား သိသိသာသာျမင့္တက္သြားၿပီးသည့္ေနာက္ပိုင္း ထိုင္းႏိုင္ငံက ျပည္ပဆန္တင္ပို႔မႈ ႏႈန္းကို ေလွ်ာ့ခ်ခဲ့ပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ အဓိကဆန္တင္သြင္းေနသူ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံက ဆန္၀ယ္ေနမႈကို ေရႊ႔ဆိုင္းထား လိုက္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း အကယ္၍ ဆန္တင္သြင္းေနသူ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ သီရိလကၤာႏိုင္ငံတို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ဆန္၀ယ္ရန္ အျခားေရြးခ်ယ္စရာအျဖစ္ စဥ္းစားလာခဲ့လွ်င္ တဖန္ျပန္၍ ထိုင္းဆန္တင္ပို႔မႈႏႈန္း ျပန္ျမႇင့္လာဖြယ္ ရွိေနပါသည္။
ဧရာ၀တီျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသမွ ပံုမွန္အေနအထားအတိုင္း ဆန္ျပန္ထြက္လာရန္ ဆိုသည္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အခ်ိန္ယူရ ႏိုင္ဖြယ္ ရွိေနပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ စီးပြားေရးေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရး (Burma Economic Watch) သတင္းဂ်ာနယ္ကို ထုတ္ေ၀ေနသူ ေရွာင္ တာနဲက ေျပာရာတြင္ "ျမန္မာစစ္အစိုးရမ်ားက ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လ်စ္လ်ဴရႈခံခဲ့ရေသာ" ေက်းလက္ထုတ္လုပ္ေရးက႑မ်ား အတြက္ အလားအလာမွာ ေမွာင္အတိျဖစ္သည္ဟု ဆိုပါသည္။
" ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္းဒဏ္ မခံရခင္ ကတည္းက ျမန္မာႏိုင္ငံက လယ္သမားေတြက အေရးႀကီးတဲ့ သြင္းအားစု ပစၥည္းေတြ မရွိၾကဘူး၊ ဥပမာ- ဓါတ္ေျမၾသဇာ လိုမ်ဳိးေပါ့။ ျမန္မာႏိုင္ငံက စိုက္ပ်ဳိးေတာင္သူ လယ္သမား ၉၀% ေလာက္က ဘ႑ာေငြ ေထာက္ပံ့ေခ်းယူႏိုင္တဲ့ ေနရာမ်ဳိးေတြလည္း မရွိဘူး။ ဒီအတြက္ေၾကာင့္လည္း ရွင္သန္ရပ္တည္ႏိုင္ရံုက လြဲလို႔ အရင္းအျမစ္ ေတြလည္း မရွိၾကဘူး။ အခုလို ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းေတြအတြက္ နည္းလမ္းေတြ၊ ရင္ဆိုင္ဖို႔ ကိစၥေတြမွာ ပိုလို႔ဆိုးတယ္" ဟု ေျပာခဲ့ပါသည္။
" က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ၾကံဳရႏိုင္တာက ဆန္ေစ်းေတြ အလြန္အမင္းျမင့္တက္လာမယ္။ လာမယ့္ႏွစ္အတြင္းမွာေတာ့ ဆန္ရွားပါးမႈ ေတြလည္း ေဒသေတြမွာ ယာယီသေဘာျဖစ္တာေတြ ရွိမယ္" ဟု သူက ႀကိဳတင္တြက္ဆထားပါေသးသည္။
