ၿပီးခဲ့သည့္အပတ္ ေသာၾကာေန႔က တိုက္ခတ္ခဲ့သည့္ နာဂစ္မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ေသဆုံးသူစာရင္းမွာ တသိန္းေက်ာ္ရွိၿပီး လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္တခုတည္းတြင္ ေသဆုံးမႈမွာ ရွစ္ေသာင္းေက်ာ္ရိွသည္ဟု အမည္မေဖာ္လုိသည့္ စစ္ဖက္အရာရွိတဦးက ဆိုသည္။
မုန္တုိင္းက်ေရာက္ၿပီးေနာက္ စစ္အစိုးရက ယမန္ေန႔တြင္ လူေပါင္း (၂၂၀၀၀) ခန္႔ ေသဆုံး သည္ဟု ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီးေနာက္ ေသဆုံးသူစာရင္းမွာ မုန္တိုင္းက်ေရာက္ၿပီး တပတ္ျပည့္ေျမာက္ရန္ တရက္အလိုတြင္ ေသဆုံးသူအေရအတြက္ ခန္႔မွန္းထားသည္ထက္ မ်ားျပားလာျခင္းျဖစ္သည္။
ကုလသမဂၢ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈဆိုင္ရာ ညိႇႏႈိင္းေျဖရွင္းေရးမႉး႐ံုးမွ ရစ္ခ်တ္ဟိုေဆး က ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚေဒသ၏ (၁,၉၃၀) စတုရန္းမိုင္ (စတုရန္းကီလီမီတာ ၅၀၀၀ ခန္႔)သည္ ေရလႊမ္းမိုးသြားသည္ဟု ဘန္ေကာက္တြင္ ေျပာဆိုခဲ့သည္။
၁၉၉၁ ခုႏွစ္တြင္ လူေပါင္း (၁၄၃၀၀၀) ေသေက်ပ်က္စီးခဲ့ရသည့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံအား တိုက္ခတ္ခဲ့သည့္ မုန္တုိင္းထက္ ယခု နာဂစ္မုန္တုိင္းက ပိုမိုျပင္းထန္သည္ဟု ဆုိသည္။
ကုလသမဂၢအပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာက မုန္တုိင္းဒဏ္ခံစားခဲ့ရသည့္ သိန္းႏွင္ခ်ီကာ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ ျဖစ္သြားၾကသည့္ ျပည္သူမ်ားထံ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈဆုိင္ရာ အကူအညီမ်ား ေပးပို႔လွ်က္ရွိရာ စစ္အစိုးရ၏ လက္ခံေဆာင္ရြက္ေနမႈမွာ မ်ားစြာ ေႏွးေကြးေနသည္ဟုဆုိသည္။
နာဂစ္မုန္တုိင္းက ပင္လယ္ေရကိုဆြဲယူလာသျဖင့္ ကုန္းတြင္းပိုင္းရြာမ်ားကို တုိက္စားသြားခဲ့ရာ ဧရာ၀တီတိုင္း၊ ၿမိဳ႕နယ္ (၄) ခုတြင္ ေက်းရြားေပါင္း (၁၀၀၀) နီးပါး ေပ်ာက္ဆုံးသြားၿပီး လူေပါင္းသိန္းႏွင့္ခ်ီေသဆုံးကာ လူ (၇) သိန္းေက်ာ္ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္ေနသည္။
“က်မတို႔ရရွိတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားအရ အခုဆုိရင္ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသမွာ ေသဆုံးသူ တသိန္းေက်ာ္ရွိပါတယ္၊ စာရင္းအတိအက်မဟုတ္ေပမဲ့ စစ္အစိုးရက ဒီေဒသမွာ ေသဆုံးသူ (၇၀၀၀၀) ရွိႏိုင္တယ္လို႔ ခန္႔မွန္းေျပာဆိုေနပါတယ္”ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံဆုိင္ရာ သံ႐ုံးယာယီတာ၀န္ခံ မစၥ ရွရီဗီလာ႐ိုဆာက သတင္းေထာက္မ်ားကို ေျပာဆိုခဲ့သည္။
စစ္အစိုးရက အကူအညီေပးေရးဆုိင္ရာ ပစၥည္းမ်ားကို လက္ခံလုိေသာ္လည္း ႏုိင္ငံတကာမွ ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္သားမ်ားကို လက္ခံရန္ ေႏွာင့္ေႏွးေနျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ “လူသားခ်င္း ကာကြယ္ေပးရန္ တာဝန္အရ ကုလသမဂၢကို အသိေပးတိုင္တန္းၿပီး လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ သင့္သည္”ဟု ျပင္သစ္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဘမ္မတ္ ေကာ့ခ်နာက အႀကံေပးသည္။
ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ မစၥတာ ဘန္ကီမြန္းက စစ္အစိုးရအား ႏုိ္င္ငံတကာအကူအညီမ်ား ပိုမိုလက္ခံေဆာင္ရြက္ေပးရန္ တိုက္တြန္းထားေသာ္လည္း ကုလဆုိင္ရာ ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္သားမ်ားမွာ မုန္တိုင္းတိုက္ခတ္ၿပီးသည့္ (၅) ရက္ေန႔ထိေအာင္ ျပည္၀င္ခြင့္ဗီဇာ ေစာင့္ဆုိင္း ေနရဆဲျဖစ္သည္။
ေလာေလာဆယ္တြင္ ကမၻာ့ (၂၄) ႏိုင္ငံမွ ကယ္ဆယ္ေရးပစၥည္းမ်ား သန္း (၃၀) ဘိုး အာမခံ ထားၿပီး သတ္မွတ္ေနရာမ်ားသို႔ ေသာႀကၤာေန႔အေရာက္ ပို႔ေပးရမည္ျဖစ္ကာ ကုလမွ ကယ္ဆယ္ ေရးပစၥည္းမ်ားမွာ အနည္းဆံုး ေဒၚလာ (၁၀) သန္းဘိုးရွိသည္ဟု ဆိုသည္။
ကုလသမဂၢ၏ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ “ကာကြယ္မႈေပးရန္တာဝန္ရွိမႈ” သေဘာတူညီခ်က္ ပဋိညာဥ္အရ ႏိုင္ငံအစိုးရမ်ားမွ အရပ္သားျပည္သူမ်ားအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္သည္ျဖစ္ေစ၊ မေပးႏိုင္ သည္ျဖစ္ေစ ႀကံဳေတြ႔ေနရပါက ႏိုင္ငံတခု၏အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို အၾကမ္းဖက္၍ ဝင္ေရာက္ စြက္ဖက္ေနသည္ဟု အဓိပၸါယ္သက္ေရာက္ေနေသာ္လည္း ကုလသမဂၢမွ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခြင့္ရွိသည္ဟု ျပဌာန္းသတ္မွတ္ထားသည္။
ကုလဆုိင္ရာ ျပင္သစ္သံအမတ္ႀကီး ဂ်င္းန္ေမာရစ္ရီပတ္က ျမန္မာ့ျပႆနာႏွင့္ပတ္သက္၍ လူသားျခင္းညႇာတာေထာက္ထားမႈဆုိင္ရာ ေၾကညာခ်က္တေစာင္ ထုတ္ျပန္ရန္ လုံၿခံဳေရး ေကာင္စီသို႔ တုိက္တြန္းခဲ့ရာ တ႐ုတ္၊ ႐ုရွား၊ ဗီယက္နမ္ႏွင့္ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံတို႔က ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကၿပီး ယခုကိစၥသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ လုံၿခံဳေရးကို ထိခိုက္မႈမရွိေၾကာင္း ျငင္းခုံ ေဝဖန္ေနၾကသည္ဟု သံတမန္မ်ားက ဆိုသည္။
