လူေပါင္း ေသာင္းႏွင့္ခ်ီ၍ ေသဆုံးခဲ့ရေသာ ဆိုင္ကလံုးမုန္တိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ဝင္ေရာက္ ဖ်က္ဆီးျခင္း မျပဳမီ ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္တြင္ စတင္ ျဖစ္ေပၚေနကတည္းက ျမန္မာအစုိးရ သိရွိခဲ့ၿပီး မုန္တိုင္းႀကိဳတင္ သတိေပးစနစ္ မရွိေသာေၾကာင့္ နာရီပိုင္းအလိုအထိ ႀကိဳတင္ သတိေပးႏိုင္ခဲ့ျခင္း မရွိဟု သိရသည္။
အိႏၵိယ မိုးေလဝသဌာနက ျမန္မာအာဏာပိုင္မ်ားထံ ဧၿပီလ ၂၆ ရက္ေန႔ကတည္းက ဆိုင္ကလံုးသတင္း ကနဦး အေၾကာင္းၾကားစာ ေပးပို႔ခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ ယင္းမွာ ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္တြင္ မုန္တိုင္း ျဖစ္ေပၚျခင္း မရွိမီ ၂ ရက္အလို၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ မုန္တိုင္း ဝင္ေရာက္ ဖ်က္ဆီးျခင္း မျပဳမီ တပတ္နီးပါး အလိုတြင္ သတိေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
“က်ေနာ္တို႔ ၃ နာရီျခားတခါ ျမန္မာ အာဏာပိုင္ေတြကို မုန္တိုင္း ေနာက္ဆံုးသတင္းေတြ ပို႔ေပးေနပါတယ္။ ဧၿပီလ ၃ဝ ရက္ေန႔ကေတာ့ ဆိုင္ကလံုး မုန္တိုင္းရဲ့ လမ္းေၾကာင္း၊ ေလတိုက္ႏံႈး၊ မုန္တိုင္း ေနာက္ဆံုး ေရာက္ရွိေနတဲ့ ေနရာ၊ ဘယ္ေနရာေတြကို ဝင္ေရာက္ ဖ်က္ဆီးႏိုင္တယ္ ဆိုတာေတြ အေသးစိတ္ ေပးပို႔ခဲ့ပါတယ္” ဟု အိႏၵိယ မိုးေလဝသဌာန ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ဘီပီယာဒပ္ဗ္ (B.P. Yadav) က ေျပာသည္။
ျမန္မာ့ မိုးေလဝသႏွင့္ ဇလေဗဒဌာနက မုန္တိုင္းအေၾကာင္း ယင္းတို႔၏ ဝဘ္ဆိုဒ္တြင္ ဧၿပီလ ၂၇ ရက္ေန႔က လႊင့္တင္ သတိေပးခဲ့ေသာ္လည္း လူထုအၾကား က်ယ္ျပန္႔စြာ ျဖန္႔ခ်ိႏိုင္ခဲ့ျခင္း မရွိပါ။ ဆိုင္ကလံုးမုန္တုိင္း ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္တြင္ စတင္ ျဖစ္ေပၚေနၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ဦးတည္ ေရြ႔လ်ားေနသည္ဟုသာ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ အစိုးရ မီဒီယာမ်ားက ေမလ ၂ ရက္ေန႔ ေသာၾကာေန႔ မြန္းလြဲပိုင္းအထိ မုန္တိုင္း သတိေပးခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္ ေၾကညာျခင္း မလုပ္ခဲ့ပါ။ ဆိုင္ကလံုး မုန္တိုင္းသည္ ေသာၾကာေန႔ မြန္းလြဲပိုင္းတြင္ ဧရာဝတီ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ ေဒသသို႔ စတင္ ဝင္ေရာက္ခဲ့ၿပီး စေနေန႔ အေစာပိုင္းတြင္ ရန္ကုန္သို႔ ဝင္ေရာက္လာခဲ့သည္။
အစိုးရ တီဗီ၊ ေရဒီယိုမ်ားသည္ အစိုးရ ဝါဒျဖန္႔ခ်ိေရး သတင္းမ်ားသာ လႊင့္ထုတ္ေလ့ ရွိျခင္းေၾကာင့္ ရန္ကုန္ၿမ့ဳိခံ အမ်ားအျပားက ထိုသတိေပး ေၾကညာခ်က္ကို မၾကားလိုက္ဘဲ လြတ္သြားၾကသည္ဟု ဆိုသည္။
“က်ေနာ့္ သမီးေတြကေတာ့ ဒီေၾကညာခ်က္အေၾကာင္း သိေပမယ့္ က်ေနာ္က ဆိုင္ကလံုးအေၾကာင္း လံုးလံုး မသိလိုက္ဘူးဗ်။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္က တီဗီသတင္းလည္း စိတ္မဝင္စားဘူးဗ်ာ။ ရပ္ကြက္ထဲေတာ့ လူထုသိေအာင္ လိုက္ေၾကညာတာ မရွိပါဘူး” ဟု သစ္ပင္လဲက်သျဖင့္ ေနအိမ္ ပ်က္စီးသြားေသာ ရန္ကုန္ၿမ့ဳိခံ တဦးက ေျပာသည္။
အခ်ိန္ႏွင့္တေျပးညီ မုန္တိုင္း သတိေပးခ်က္မ်ား မထုတ္ျပန္ႏိုင္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ အျပစ္မဲ့ အရပ္သား အသက္ေပါင္းမ်ားစြာ ေသဆံုးခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ထိုင္းႏိုင္ငံ မိုးေလဝသ ထိပ္တန္း ပါရဂူတဦးက ေျပာဆိုသည္။
ျမန္မာအစိုးရ၏ တံု႔ျပန္ ေဆာင္ရြက္မႈသည္ လံုေလာက္မႈ မရွိေၾကာင္း ထိုင္းႏိုင္ငံ အမ်ဳိးသား သဘာဝေဘးအႏၱရာယ္ ႀကိဳတင္သတိေပးဌာန ဥကၠ႒ ေဒါက္တာ စမစ္ဒါမာဆာ႐ိုဂ်ာ (Dr. Smith Dharmasaroja) က ေျပာသည္။
“အစိုးရအေနနဲ႔ ႀကိဳတင္ သတိေပးခ်က္ေတြ ထုတ္ျပန္ရမယ္။ မုန္တိုင္းဒဏ္ခံရမယ့္ ေဒသက လူေတြကို ေရႊ႔ေျပာင္းေပးဖို႔ မုန္တိုင္းအတြက္ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္တဲ့အေနနဲ႔ လူေတြ လႊတ္ရမယ္” ဟု ေဒါက္တာစမစ္က မဇၩိမကို ေျပာသည္။
၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလက အိႏၵိယ သမုဒၵရာမွ ေၾကာက္မက္ဘြယ္ လိႈင္းလံုးႀကီးမ်ား ထိုင္းႏိုင္ငံ ကမ္းေျခသို႔ ဝင္ေရာက္ ဖ်က္ဆီးလိမ့္မည္ဟု အခ်ိန္ေစာစီးစြာ ကတည္းကပင္ ႀကိဳတင္ သတိေပးခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေဒါက္တာစမစ္မွာ ထင္ရွားသူ တဦး ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ သူ႔ခန္႔မွန္း သတိေပးခ်က္ကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈခဲ့ၾကသည္။
အစိုးရအေနႏွင့္ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ရန္ အေရးႀကီးသလို အဆိုပါ သတိေပးခ်က္ကို ေကာင္းမြန္ က်ယ္ျပန္႔စြာ ျဖန္႔ခ်ိရန္လည္း အေရးႀကီးသည္ဟု ေဒါက္တာစမစ္က ဆိုသည္။ အာဏာပိုင္မ်ား အေနႏွင့္ မုန္တိုင္း က်ေရာက္မည္ဟု ခန္႔မွန္းထားေသာ လမ္းေၾကာင္းတေလွ်ာက္ရွိ ေက်းရြာမ်ားမွ လူမ်ားအား ေရလြတ္မည့္ ကုန္းျမင့္ေဒသမ်ားသို႔ ေရႊ႔ေျပာင္းေပးျခင္းမ်ား အပါအဝင္ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္မႈ လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ထားရန္ လိုအပ္ေၾကာင္းလည္း သူက ေျပာဆိုသည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ အပူပိုင္းေဒသ မုန္တိုင္းမ်ားႏွင့္ ဆိုင္ကလံုးမုန္တိုင္း ကဲ့သို႔ေသာ သဘာဝ ေဘးအႏၱရာယ္မ်ားအတြက္ ႀကိဳတင္ သတိေပးစနစ္မ်ား ဖန္တီး တည္ေဆာက္ထားေၾကာင္း၊ ၿဂဳိဟ္တုမွ ရရွိေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို စုစည္းတြက္ခ်က္ၿပီး မီဒီယာမ်ဳိးစံုျဖင့္ သဘာဝ ေဘးအႏၱရာယ္ သတင္းမ်ားကို ျဖန္႔ခ်ိေပးေၾကာင္း သူက ေျပာသည္။ မိုဘိုင္းဖုန္းမ်ားသို႔ စာတုိပို႔ စနစ္ျဖင့္ ဆက္သြယ္ ေပးပို႔ျခင္းမ်ား၊ ကမ္း႐ိုးတန္း ေဒသမ်ားတြင္ သတိေပး တာဝါတိုင္မ်ား ထားရွိၿပီး ႀကိဳတင္ သတိေပးလုပ္ငန္းမ်ား ျပဳလုပ္ေၾကာင္း သူက ေျပာသည္။
သဘာဝ ေဘးအႏၱရာယ္ ကာကြယ္ တားဆီးေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ေဘးအႏၱရာယ္ က်ေရာက္ေသာ ေဒသမ်ားသို႔ ကယ္ဆယ္ေရး အဖြဲ႔မ်ား ေစလႊတ္ျခင္း၊ ေဒသခံျပည္သူမ်ားကို လံုျခံဳ စိတ္ခ်ရေသာ ေနရာမ်ားသို႔ ေရႊ႔ေျပာင္းေပးျခင္း၊ ဆိုင္ကလံုး မုန္တိုင္းဒဏ္မွ ကင္းလြတ္ေစရန္ ခိုေအာင္းမည့္ ေနရာမ်ား တည္ေဆာက္ထားျခင္းတို႔ ပါဝင္သည္။
“ျမန္မာအစိုးရမွာ ဆိုင္ကလံုး ခ်ဥ္းကပ္ ဝင္ေရာက္လာတာကို သိႏိုင္တဲ့ ကမ္းေျခ ေရဒါေတြ ေကာင္းေကာင္း မရွိဘူးလို႔ က်ေနာ္ေတာ့ ယံုတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခ်ိန္မီ ျပင္ဆင္မႈ လုပ္ငန္းေတြ မလုပ္ႏိုင္တာေပါ့” ဟု ေဒါက္တာစမစ္က ဆက္ေျပာသည္။
ဘန္ေကာက္ရွိ အာရွ သဘာဝ ေဘးအႏၱရာယ္ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္ေရးဌာန (ADPC) ကလည္း နာဂစ္ ဆိုင္ကလံုးမုန္တိုင္း ဝင္ေရာက္မည္ကို ျမန္မာ အာဏာပိုင္မ်ားထံ အေၾကာင္းစာ ေပးပို႔ သတိေပးခဲ့ေသးသည္ဟု ဆိုသည္။ ADPC သည္ ေဒသတြင္းရွိ ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ႏွစ္ေပါင္း ၂ဝ ေက်ာ္ လက္တြဲ အလုပ္လုပ္လာခဲ့ၿပီး ဆိုင္ကလံုး ကဲ့သို႔ေသာ သဘာဝ ေဘးအႏၱရာယ္မ်ားမွ ကာကြယ္ေရးအတြက္ ျပင္ဆင္မႈ လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ အကူအညီ ေပးခဲ့သည္။
ထုိအေတာအတြင္း အေမရိကန္ သမတကေတာ္ ေလာ္ရာဘုရွ္ကလည္း မုန္တိုင္း ႀကိဳတင္ သတိေပးခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္ျခင္း မျပဳခဲ့သည့္အတြက္ ျမန္မာ စစ္အစိုးရကို ျပစ္တင္ ေျပာဆုိလိုက္သည္။
“မုန္တိုင္း ၿခိမ္းေျခာက္မႈ အႏၱရာယ္ကို သိေပမယ့္ မုန္တိုင္းဝင္ေရာက္ရာ လမ္းတေလွ်ာက္မွာရွိတဲ့ ျပည္သူေတြကို အခ်ိန္မီ သတိေပးခ်က္ေတြ အစိုးရမီဒီယာေတြက ထုတ္ျပန္ ေၾကညာတာ လုပ္မေပးႏိုင္ခဲ့ဘူး” ဟု ဝါရွင္တန္တြင္ က်င္းပသည့္ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေျပာဆိုသြားသည္။
ဆိုင္ကလံုး မုန္တိုင္း ျဖစ္ေပၚရန္ အနည္းဆံုး အခ်ိန္ ၂ ရက္ခန္႔ ၾကာတတ္ၿပီး မုန္တိုင္း ျဖစ္ေပၚသည္ကို ႀကိဳတင္သိရွိၿပီး ႀကိဳတင္ သတိေပးခ်က္မ်ား အခ်ိန္မီ ျဖန္႔ေဝေပးႏိုင္ပါက အသက္ေပါင္းမ်ားစြာ ကယ္ႏိုင္ၿပီး ပ်က္စီးမႈ ပမာဏကိုလည္း ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ေၾကာင္းျဖင့္ အိႏၵိယ မိုးေလဝသ အသင္းႀကီး၏ အတြင္းေရးမွဴးေဟာင္း ေဒါက္တာ အာကီလက္ရွ္ဂုပ္တား (Dr. Akilesh Gup) က ေျပာသည္။
“နာဂစ္ ဆိုင္ကလံုး မုန္တုိင္းက ပထမ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္မွာ စျဖစ္တာ။ ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္မွာ စုစည္းျဖစ္ေပၚ မလာခင္ကတည္းက က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ခဲ့တာ။ ျမန္မာ အာဏာပိုင္ေတြကိုလည္း အေၾကာင္းၾကားစာေတြ ေပးပို႔ခဲ့ပါတယ္” ဟု မစၥတာ ဂုပ္တားက ေျပာဆိုသည္။
