နာဂစ္မုန္တိုင္းဒဏ္ခံခဲ့ၾကရတဲ့ ဧရာ၀တီ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚ ေဒသက တခ်ိဳ႕ေနရာေတြဟာ ေရလမ္း ကုန္းလမ္းကေန ခရီးမေပါက္တာေၾကာင့္ ေလေၾကာင္းကေန ရဟတ္ယာဥ္ေတြနဲ႔ အေရးေပၚ ေဆး၀ါး စားနပ္ရိကၡာနဲ႔ အ၀တ္အထည္ေတြကို အျမန္ဆံုး မေပးပို႔ႏိုင္ရင္ ဒုကၡသည္ေတြ အသက္အႏၱရာယ္ စိုးရိမ္ရတဲ့အေျခအေနမွာ ရွိေနၿပီလို႔ ေစတနာ့၀န္ထမ္း အႏုပညာရွင္ေတြက စိုးရိမ္ေနၾကပါတယ္။ အဲဒီေဒသေတြကို ေလွငယ္ေလးေတြနဲ႔ ကုိယ္တိုင္သြားၿပီးေတာ့ ကူညီခဲ့တဲ့ လူရႊင္ေတာ္ ကိုဇာဂနာကို မေအးေအးမာက ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားပါတယ္။
ဧရာ၀တီတိုင္းအတြင္းက ေျမာင္းျမ၊ လက္ပြတ္တာ၊ ဘိုကေလး စတဲ့ေနရာေတြကို ကားလမ္းေတြက သြားမယ္ဆိုရင္လည္း တံတားေတြ က်ိဳးပ်က္ေနၿပီးေတာ့ ေရလမ္းကေန ေလွငယ္ေလးေတြနဲ႔ အႏုပညာရွင္ေတြက ခက္ခက္ခဲခဲ သြားေရာက္ ၾကည့္ရႈတဲ့အခါမွာ ၿမိဳ႕တၿမိဳ႕မွာ လူဦးေရ ၁,၅၀၀ နဲ႔ ၂,၀၀၀ ၾကားေလာက္ရွိတဲ့ အုပ္စုေပါင္း ၂၀ ေလာက္ ရွိေနၿပီးေတာ့ အစားအေသာက္၊ ေရ၊ အ၀တ္အစား လံုး၀မရွိတာေၾကာင့္ ေသဆံုးရမယ့္ အေျခအေနမွာ ရွိေနတယ္လို႔လည္း ေျပာျပပါတယ္။
စြယ္စံုအႏုပညာရွင္ ကုိဇာဂနာကေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ လက္ေတြ႔ ေတြ႔ႀကံဳခဲ့ရတာေတြကို အခုလို ေျပာျပပါတယ္။
“ေျမာင္းျမမွာဆိုလို႔ရွိရင္ စခန္းက ၃၀ ေလာက္ရွိတယ္။ အဲဒီစခန္း ၃၀ မွာ - ဥပမာနမူနာတခုေျပာရင္ စခန္းႀကီးဆိုတဲ့ ရြာတခုရွိတယ္။ အဲဒီကိုဆုိရင္ ၁ နာရီခြဲေလာက္ သြားရတယ္။ ေရထဲကေန ျဖတ္ၿပီးေတာ့ သြားရမွာ။ ပင္လယ္ဘက္ကေန ျဖတ္ၿပီးေတာ့ ေရထဲကေန အဲဒီကိုသြားရမွာ။ အဲဒီမွာ ဒုကၡသည္ အေရအတြက္က ၁,၆၀၀ နဲ႔ ၁,၈၀၀ ေလာက္ရွိတယ္။ သူတို႔ဆီကို ဘာမွမလုပ္ႏိုင္ဘူး။ အကူအညီေတြ ဘယ္လိုမွ မေပးႏိုင္ဘူး။ အဲဒီလူေတြက ဒီကို လာလို႔လည္း မရဘူး။ ေနာက္ အဲဒီသူေတြဆီမွာလည္းပဲ စားစရာေသာက္စရာလည္း ဘယ္လိုမွ ရွိႏိုင္ေတာ့မယ္ မထင္ဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အ၀တ္အစား၊ ေနစရာအိမ္ဆိုတာလည္း ဘာမွမရွိဘူး။ အဲဒီလူေတြက ဒီလို ကၽြန္းႀကီး တကၽြန္းေပၚကို ပစ္တင္ထားရတဲ့လူေတြလို ျဖစ္ေနၿပီ။ ဆိုေတာ့ အဲဒီလိုမ်ိဳးေနရာ ၁၈ ခုေလာက္ ရွိေနတဲ့အခါမွာ လက္ပြတ္တာမွာလည္း အဲဒီလိုေနရာေတြက ၁၈ ခု၊ ၁၉ ခုေလာက္ ရွိတဲ့ေနရာမွာ က်ေနာတ္ို႔က အဲဒီ ၀ဲေလာက္တို႔၊ ကန္လက္တို႔ ေနာက္ၿပီးေတာ့ နတ္ျမစ္ေခ်ာင္းတို႔ အဲဒီလိုေနရာေတြ ကေန က်ေနာ္တို႔ ၀င္ဖို႔ႀကိဳးစားတဲ့အခ်ိန္မွာ အဲဒီဘက္ေတြမွာ ေနရာ ၃၀ ေလာက္မွာလည္း ဘယ္လိုမွ ၀င္လို႔မရဘူး။”
သူတို႔အေနနဲ႔ ေလွငယ္ေလးေတြနဲ႔ သြားတဲ့အခါမွာ ေရထဲမွာ သစ္ပင္ေတြ၊ အမိုက္သရိုက္ေတြ၊ လူေသေတြ ျပည့္ေနၿပီးေတာ့ ေလွနဲ႔သြားတဲ့အခါမွာလည္း ပစၥည္းမ်ားမ်ားစားစား တင္လို႔မရတဲ့ အတြက္ သူတို႔အေနနဲ႔ အေတာ္ေလးလည္း စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ေနရၾကပါတယ္။
“အဲေတာ့ က်ေနာ္တို႔က အဲဒီလို ဟယ္လီေကာ္ပတာေလး ဘာေလးနဲ႔မ်ား ထားေပးလို႔ရရင္ေတာ့ သိပ္ေကာင္းမွာပဲလို႔ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ေတာင္းတတာပဲ။ က်ေနာ္မွမဟုတ္ဘူး။ ဒီအလုပ္ကို သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးနဲ႔ ပစၥည္းျဖန္႔ျဖဴးေရး လုပ္ေနတဲ့ က်ေနာ္တို႔ အႏုပညာရွင္ေတြ ျပည္သူေတြ အားလံုးကလည္း ဒီခံစားခ်က္က အတူတူခ်ည္းပဲ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေပးခ်င္တယ္။ ပစၥည္းကို ေပးခ်င္ေပမယ့္ ေပးလို႔မရတဲ့အတြက္ မေပးရလို႔ ၀မ္းနည္းေနတာ။ တကယ္လို႔မ်ား ဟယ္လီေကာ္ပတာနဲ႔ လာခ်မယ္ဆိုရင္ ေပးလို႔ရရင္ က်ေနာ္တို႔ အကုန္လုံး ေပးခ်င္ပါတယ္လို႔။ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ အဲဒီလူေတြ ဒုကၡေရာက္ၿပီး ၾကာရင္ ဘာမွမဟုတ္ဘဲနဲ႔ ငုတ္တုတ္ထိုင္ၿပီး ေသသြားၾကရမွာေၾကာက္လို႔။”
အခုဆိုရင္ အႏုပညာရွင္ေတြ သြားေရာက္ၾကည့္ရႈခဲ့တဲ့ေနရာေတြကို ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရကေနၿပီးေတာ့ ရဟတ္ယာဥ္ေတြနဲ႔ ရဟတ္ယာဥ္ေတြနဲ႔ ၾကည့္ရႈအားေပးေနတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ သတင္းေတြ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ေနရာေတြလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီေနရာေတြမွာ ဒုကၡသည္ေတြ အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရကေနေပးတဲ့ ဘာပစၥည္းေတြ ရၿပီးသလဲဆိုတာကိုလည္း ေမးျမန္းခဲ့ပါသလားလို႔ က်မ ေမးၾကည့္ခဲ့ပါတယ္။
“အဲဒီမွာက သူတို႔ဆီကို မေရာက္ဘူး။ ဘာမွ။ ပထမ တေခါက္ ေရာက္တယ္တဲ့။ အဲဒါက ဆန္ ႏို႔ဆီဗူး ၇ လံုးရတယ္။ အဲဒါၿပီးကတည္းက ဘာမွမရေတာ့ဘူး။ ေနာက္ဆံုးတေန႔ကေတာ့ ၁၄ ရက္ေန႔ကေတာ့ ေခါက္ဆြဲေျခာက္ ၂ ထုပ္ ေရာက္တယ္တဲ့။ ဒါပဲ သိရတယ္။ ကေတာ့ - မရုိေသစကား အ၀တ္အစားကို မလံုေလာက္ေတာ့ဘူး အဲဒီမွာ။”
အခုဆိုရင္ ႏိုင္ငံတကာက ကူညီကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႔ေတြကေနၿပီးေတာ့ ျမန္မာျပည္ကို အကူအညီ ေပးဖို႔အတြက္ အျပင္းအထန္ ေတာင္းဆိုမႈေတြလည္း ရွိေနၾကပါတယ္။ အဲေတာ့ အႏုပညာရွင္ေတြရဲ႕ သေဘာကေရာ ဘယ္လိုလဲလို႔ ေမးတဲ့အခါမွာေတာ့ -
“က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ၀မ္းသာတာေပါ့ဗ်ာ။ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ပဲ ျဖစ္ေစကာပူ က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူ ျပည္သားေတြ၊ အဲဒီလို ဒုကၡသည္ေတြ အျမန္ဆံုး အကူအညီ ရတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ အသက္ေတြကို ကယ္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ၀မ္းသာတာေပါ့။ အခုေျပာေနရင္းနဲ႔ လာမယ္ဆိုရင္လည္း က်ေနာ္တို႔က ၀မ္းပမ္းတသာနဲ႔ ႀကိဳဆိုရမွာပဲ။ ကိုယ္က မလုပ္ႏုိင္တာကိုး။ ကိုယ္မလုပ္ ႏိုင္တာကို လုပ္ႏိုင္တဲ့သူက လာလုပ္ေပးတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူေတြ ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ သူေတြ ရတယ္ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တ္ို႔က ၀မ္းသာတာေပါ့။ က်ေနာ္ အခုေျပာေနရင္းနဲ႔ေတာင္ ဒီအကူအညီေတြ လာလိုက္ရင္ ေကာင္းမွာပဲလုိ႔ေတာင္ ေတြးမိေနေသးတယ္။”
အခုဆိုရင္ မုန္တိုင္းဒဏ္ခံရတဲ့ ျပည္သူေတြရွိတဲ့ေနရာဟာ ေလွငယ္ေလးေတြနဲ႔ သြားဖို႔ အတြက္ေတာင္ အခက္အခဲ ရွိေနတာေၾကာင့္ ကူညီကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႔ေတြ အျမန္လိုအပ္ေနပါၿပီ လို႔လည္း အႏုပညာရွင္ေတြက ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
