၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံကို စစ္အာဏာ သိမ္းၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ ျမန္မာ ျပည္သူလူထုအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားတပ္ေတြ ကို ေမွ်ာ္တတ္လာတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
စစ္အစိုးရေၾကာင့္ ဒုကၡဆင္းရဲတြင္း နက္လာေလေလ အေမရိကန္တပ္ေတြက စစ္အစိုးရကို ဘယ္လိုဝင္ တိုက္မွာ၊ ဘယ္ပံုဝင္ တိုက္ေတာ့မွာနဲ႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ျပင္းျပလာတာ ေတြ႕ရေလပါပဲ။ တခ်ိဳ႕ဆို စိတ္ကူး ေတြယဥ္ၿပီး တကယ္ပဲ အေမရိကန္ တပ္ႀကီးကုိ သူပဲ ျမင္လိုက္သလိုလို သူ႔ဆီကိုပဲ အေမရိကန္ သမၼတက စာပို႔လိုက္သလိုလိုနဲ႔ ေလွ်ာက္ေျပာတတ္ပါေသးတယ္။
ဒါလည္း လူေတြရဲ႕ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ တရပ္မုိ႔လို႔ အျပစ္မဆိုသာပါဘူး။ လူေတြက စစ္အစိုးရရဲ႕ လက္ေအာက္မွာ ဒုကၡဆင္းရဲေတြ ခါးစည္းခံလာရတာ ၾကာလာေတာ့ ေမွ်ာ္မိေမွ်ာ္ရာ၊ ေတာင့္တမိေတာင့္တရာ ေကာက္႐ိုး တမွ်င္မ်ား ျဖစ္ေလမလားလို႔ ေတြးမိ လာၾကတာ ျဖစ္မွာပါ။ စက္တင္ဘာ ေရႊဝါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရး ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ လူေတြရဲ႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ စိတ္ကူးယဥ္မႈ ေတြက ပိုႀကီးထြား လာပါတယ္။
ကုလသမဂၢရဲ႕ အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာဂမ္ဘာရီ ျမန္မာျပည္လာမယ္၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႕မယ္ ဆိုတာ နဲ႔တင္ လူေတြက ျမန္မာစစ္အစိုးရကိုေတာ့ ကုလသမဂၢက အျပစ္ေပးေတာ့မယ္ဆိုၿပီး လက္ခုပ္လက္ဝါးတီးဖို႔ ေစာင့္ေနၾက တာပါ။ ေနာက္ ထင္သလိုျဖစ္မလာ၊ ဂမ္ဘာရီကိုလည္း အားကိုး မရေတာ့ဘူး ဆိုတာသိလိုက္တဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ အေမရိကန္ တပ္ေတြ ပင္လယ္ဝေရာက္ေနၿပီ၊ ျမန္မာစစ္အစိုးရကို ဝင္တိုက္ေတာ့မယ္ ဆိုတာမ်ိဳးေတြ ေျပာၾကပါတယ္။
တကယ္လည္း တတ္ႏိုင္တဲ့ တစံုတရာက ျမန္မာစစ္အစိုးရကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အျပစ္ေပးတာမ်ိဳး ျမန္မာ လူထုက ျမင္ခ်င္ ေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ေတြ႕မွာေတာ့ သူတို႔ ေမွ်ာ္လင့္သလို ျဖစ္မလာဘဲ ဇာတ္ေမ်ာႀကီး ျဖစ္လို႔။ ျမန္မာ လူထုကလည္း ငါတို႔ကံကိုက ဆိုးပါတယ္ဆိုၿပီး ကိုယ့္ထိုက္နဲ႔ ကိုယ့္ကံ သေဘာထားလို႔ ကံကိုပဲ ယိုးမယ္ဖြဲ႕ေနခ်ိန္ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ နာဂစ္ဆိုတဲ့ မုန္တိုင္းႀကီးက ဝင္ေမႊလိုက္ပါေတာ့တယ္။
နာဂစ္က ျမန္မာျပည္သူလူထု အတြက္ေကာ ျမန္မာစစ္အစုိးရ အတြက္ပါ အလွည့္အေျပာင္း တစံုတရာ ဖန္တီးလိုက္တာေလ လားလို႔ ဆိုရေလာက္ေအာင္ပါပဲ။ နဂို စစ္အစိုးရကို မုန္းတီးေနတဲ့ ျပည္သူေတြဟာ ပုိၿပီး မုန္းတီးလာၿပီး အေမရိကန္တပ္ ေတြကုိ ပိုေမွ်ာ္လင့္လာၾကပါေတာ့တယ္။
စစ္အစိုးရကလည္း သူတို႔ရဲ႕ အာဏာနဲ႔ ဂုဏ္သိကၡာအတြက္ ၁ သန္းေက်ာ္ ရွိတဲ့ ေလေဘး ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ ဒုကၡဆင္းရဲ၊ ေဝဒနာနဲ႔ ငတ္မြတ္မႈကိုေတာင္ မငဲ့ကြက္ဘဲ တင္းခံေနပါတယ္။ အဲဒီလုိ တင္းခံေနေလ ျပည္သူ ေတြရဲ႕ အမုန္းအင္အားက ႀကီးမားေလ ျဖစ္ေနပါတယ္။
ခုခ်ိန္မွာေတာ့ ျပည္သူေတြ ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့သလို ျဖစ္လာၿပီလားလို႔ ေမးရမလိုျဖစ္ေနပါၿပီ။ ျမန္မာ့ေရပိုင္နက္ အဝမွာ အဂၤလန္၊ ျပင္သစ္နဲ႔ အေမရိကန္ စစ္သေဘၤာေတြဟာ ရိကၡာေတြ၊ စစ္အင္အားေတြ အျပည့္အစံုနဲ႔ ေရာက္ေနၿပီ။ ႏိုင္ငံတကာကို ေရာက္ေနတဲ့ ျမန္မာ့အေရးလႈပ္ရွားသူေတြ အပါအဝင္ အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ တျခားေသာ အေနာက္ ႏိုင္ငံေတြကလည္း ျမန္မာျပည္ထဲကို ကယ္ဆယ္ေရးတပ္ေတြ ဝင္ဖို႔ ဝိုင္းဝန္း ေတာင္းဆိုေနပါၿပီ။
ေမးစရာတခုကေတာ့ အဲဒီလို အေမရိကန္အပါအဝင္ ကယ္ဆယ္ေရးတပ္ေတြ ျမန္မာ့ေျမေပၚ ေျခခ်ၿပီး ဒုကၡသည္ေတြကို အတင္းဝင္ေရာက္ ကယ္ဆယ္ေရးေတြ လုပ္လိုက္ရင္ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္ႀကီးအေနနဲ႔ ဘာေတြျဖစ္မလဲ ဆိုတာပါပဲ။
ျပင္သစ္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဘားနတ္ ေကာ့ခ်နာကဆိုရင္ “ျပင္သစ္ သေဘၤာေတြ၊ ဟယ္လီေကာ္ပတာ ေတြ အေနနဲ႔ ဒုကၡသည္ေတြဆီ ေရာက္ဖို႔ နာရီဝက္ေလာက္ပဲ ၾကာမွာပါ။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ မဟာမိတ္ ၿဗိတိသွ် ကယ္ဆယ္ေရး ယာဥ္ေတြ ဆုိရင္လည္း အတူတူပါပဲ” လို႔ ေျပာေနပါၿပီ။ သူေျပာမယ္ ဆိုလည္း ေျပာစရာပါ။ ျပင္သစ္က ေလယာဥ္တင္ သေဘၤာ အရြယ္အစားရွိတဲ့ တန္ခ်ိန္ ၂၂၀၀၀ စစ္သေဘၤာႀကီးရယ္၊ အေမရိကန္ စစ္သား ၁၁၀၀၀ ေက်ာ္ပါတဲ့ အမွတ္ (၇) ေရတပ္ စခန္းက စစ္သေဘၤာ အုပ္စုရယ္ ေနာက္ေတာ့ ၿဗိတိန္က ဖရီးဂိတ္ စစ္သေဘၤာတစီးရယ္က အဆင္သင့္အေနအထား ရွိေနတာေလ။
“က်ေနာ္တို႔ အေနနဲ႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရကို ဆက္တိုက္လို ဖိအားေပး ေတာင္းဆိုေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခုထိ ဘာမွ မျပန္ၾကားေသးလို႔ ဘာမွဆက္လုပ္လို႔ မရပါဘူး” လို႔ အဲဒီ ျပင္သစ္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးက ဆိုေနပါၿပီ။
တကယ့္တကယ္ ႏိုင္ငံတကာက လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားတဲ့ ကယ္ဆယ္ေရး တပ္ေတြသာ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ လာမယ္ ဆိုရင္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ႕ အေနအထားအရ ခုခံကာကြယ္ တိုက္ခိုက္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ လူလတ္ပိုင္းအရြယ္ ဗိုလ္မႉးေဟာင္းတဦးက ဧရာဝတီကို ေျပာပါတယ္။
သူ႔အေနနဲ႔ တပ္မေတာ္မွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္စဥ္က အရည္အခ်င္းလည္း ရွိခဲ့တယ္၊ ခုခ်ိန္မွာ ငယ္ရြယ္ဆဲလည္း ျဖစ္ေနတဲ့ အတြက္ အရပ္ဝတ္တဦး ျဖစ္ေနေပမယ့္ အခ်ိန္မေရြး ျမန္မာစစ္အစိုးရရဲ႕ ေခၚသံုးျခင္းခံရႏိုင္တယ္လို႔ ဆက္ေျပာပါတယ္။
“ခိုင္းစရာရွိရင္ေတာ့ ေခၚမွာေသခ်ာတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ မသြားပါဘူး။ တျခား က်ေနာ့္လို႔ လူေတြလည္း သြားမွာမဟုတ္ဘူး။ အားလံုးက စစ္တပ္ကို ေတာ္ေတာ္ေလး စိတ္နာေနၿပီ။ က်ေနာ္က အသိဆံုးပဲ” လုိ႔ သူက ေျပာျပပါတယ္။
စစ္သားေတြနဲ႔ သူတို႔မိသားစုေတြကို တကယ့္တကယ္မွာ စစ္အစိုးရက ကာကြယ္မႈ လံုလံုၿခံဳၿခံဳ မေပးႏိုင္ဘူးလို႔ သူက ဆက္ေျပာတယ္။ စစ္သားေတြက စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြရဲ႕ အမိန္႔ကို နာခံတယ္ဆိုတာလည္း သူတို႔ကို သစၥာရွိလို႔ ခ်စ္လို႔ မဟုတ္ဘဲ ေၾကာက္လို႔သာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
“ႏိုင္ငံတကာ ကယ္ဆယ္ေရးတပ္ေတြ ဝင္လာရင္ ဘယ္စစ္သားမွ အေသခံ ခုခံတိုက္ခိုက္မွာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒါေတာ့ ေျပာရဲတယ္” လုိ႔ သူက သံုးသပ္ပါတယ္။
ေလ့လာသူတခ်ိဳ႕ကေတာ့ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ႕ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္တို႔..၊ အမ်ိဳးသားေရးဝါဒတို႔က အတိတ္မွာ က်န္ခဲ့ၿပီလို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒါေတြက ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္ဝန္းက်င္နဲ႔ ၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္ဝန္းက်င္ လြတ္လပ္ေရးမရမီနဲ႔ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးခါစ ကာလေတြက စိတ္ဓာတ္ေတြ ဝါဒေတြပါလို႔ ေျပာၾကပါတယ္။ အခု အေျခအေနနဲ႔ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ကြာျခားေနပါၿပီ။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာဟာလည္း အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံေတြ ၾကားမွာေတာင္ လံုးဝက်ဆင္းေနၿပီး ၄၆ ႏွစ္ ေလာက္ ေခတ္ေနာက္ျပန္ဆြဲေနတဲ့ စည္းကမ္းေတြနဲ႔ ဟန္ပဲ ရွိေတာ့တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေလ့လာသူေတြက ဆိုပါတယ္။
ဒီမိုကေရစီနဲ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကြန္ယက္ အဖြဲ႕ရဲ႕ သုေတသန ပညာရွင္တဦးျဖစ္သူ ဦးေဌးေအာင္ကေတာ့ တကယ္လို႔သာ ကယ္ဆယ္ေရးတပ္ေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ဝင္ေရာက္လာမယ္ ဆိုရင္ စစ္တပ္ရဲ႕ အႀကီးအကဲ ေတြက သူတို႔ရဲ႕ တပ္ေတြကို ခံခ်ခိုင္းမွာပဲလို႔ သံုးသပ္ပါတယ္။
“ဒါေပမယ့္ ၾကာၾကာေတာ့ ေတာင့္ခံႏိုင္မွာမဟုတ္ဘူး။ ဘာလို႔လည္းဆိုေတာ့ ျမန္မာစစ္သားေတြ အေနနဲ႔ သူတို႔ ေခါင္းေဆာင္ ေတြကို ေၾကာက္လို႔သာ ျပန္ခ်ရမွာေလ” လို႔ သူကဆက္ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ႕ စြမ္းရည္ကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာက တကယ့္ အရည္အေသြးျမင့္ တပ္သားေတြ၊ အဆင့္ျမင့္ နည္းပညာ ေတြကို ဘယ္လိုမွ မကာကြယ္ႏိုင္မွာကို သံသယျဖစ္စရာမရွိဘူးလို႔ ဦးေဌးေအာင္က သံုးသပ္ပါ တယ္။
“၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြတုန္းကေတာ့ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က ရွမ္းျပည္ကိုက်ဴးေက်ာ္လာတဲ့ တ႐ုတ္ကူမင္တန္ တပ္ေတြကို တိုက္ထုတ္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ အင္အားေတာင့္တင္းတာ မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခု ကယ္ဆယ္ေရး တပ္ေတြနဲ႔ေတာ့မတူ ဘူးေလ။ ကယ္ဆယ္ေရးတပ္ေတြက ျပည္သူေတြကို ကယ္ဆယ္ဖို႔ လာမွာမဟုတ္လား” လုိ႔ သူက သူ႔အျမင္ကို ေျပာျပပါတယ္။
တ႐ုတ္ - ျမန္မာ နယ္စပ္က ျမန္မာ့တပ္မေတာ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သုေတသန ျပဳေနတဲ့ ဦးေအာင္ေက်ာ္ေဇာကေတာ့ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္ဟာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာက ေပးေနတဲ့ ဖိအားကို တြန္းလွန္မွာမဟုတ္ဘူးလို႔ သုံးသပ္ ပါတယ္။
သူက “ဒီေန႔တပ္မေတာ္က လြတ္လပ္ေရးေခတ္တုန္းက တပ္မေတာ္နဲ႔ ဘာမွမဆိုင္ဘူး။ ျမန္မာ တပ္မေတာ္ အရာရွိေတြ အားလံုး ဒီေန႔ဒီအခ်ိန္မွာ အက်င့္ပ်က္ ျခစားေနၾကၿပီ။ သူတို႔ အက်ိဳးစီးပြားတခုပဲ ၾကည့္ၾက ေတာ့တယ္” လို႔ ဆက္ေျပာတယ္။
တကယ္လို႔သာ တပ္မေတာ္က ႏိုင္ငံတကာက ဖိအားေပးတာကုိ ဆန္႔က်င္မယ္ ဆိုရင္လည္း သိပ္ၾကာၾကာ ေတာင့္ခံႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူးလို႔ သူကသံုးသပ္ပါတယ္။
“ခုဟာက သီေပါမင္းပါေတာ္မူတဲ့ ၁၈၈၅ ခုႏွစ္လည္းမဟုတ္ဘူး။ လြတ္လပ္ေရး အတြက္တိုက္ပြဲဝင္ေနတဲ့ ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္ လည္း မဟုတ္ဘူး” လုိ႔ ဆက္ေျပာပါတယ္။
ခုဆိုရင္ ျမန္မာျပည္သူေတြကလည္း ေလေဘးဒုကၡသည္ေတြကုိ ကယ္တင္ခ်င္တဲ့ စိတ္တခုပဲ ရွိေတာ့တယ္။ တခ်ိဳ႕ကဆို အေမရိကန္တပ္ေတြ ဘယ္ေတာ့ဝင္မွာလဲ။ ဝင္မွာျဖင့္လည္းျမန္ျမန္ဝင္ပါေတာ့ ဆိုတာမ်ိဳး ေျပာေနၾကၿပီ။ ေဝဒနာ ခံစားေန ရတဲ့ သူတို႔လို ျပည္သူေတြရဲ႕ ဒုကၡကို မၾကည့္ရက္ၾကေတာ့ဘူး။
ရန္ကုန္မွာေနတဲ့ ေနာက္ဆံုးႏွစ္ ေက်ာင္းသူတဦးကဆို “ကိုလိုနီလက္ေအာက္ခံ ျဖစ္ရင္လည္း ျဖစ္ပါေစေတာ့။ စစ္အစိုးရ ထက္ေတာ့ ပိုေကာင္းမွာပဲ” လို႔ကိုေျပာပါတယ္။ စက္တင္ဘာေတာ္လွန္ေရး ၿပီးခါစထက္ အမွန္တရားနဲ႔ ပိုနီးစပ္တယ္လို႔ ေျပာႏိုင္တဲ့ အခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာ့ေရ ပိုင္နက္ အဝမွာ ႏိုင္ငံတကာ စစ္သေဘၤာေတြ တကယ္ေရာက္ေနတယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ပါပဲ။
ျမန္မာ ျပည္သူလူထုရဲ႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္က ဘယ္ေလာက္ႀကီးမားလဲဆိုရင္ ဟုတ္တာမဟုတ္တာ အသာထား ဝက္ဘ္ဆိုက္ေတြ ဘေလာ့ေတြကေန ျမန္မာ့ေျမေပၚ ကယ္ဆယ္ေရးတပ္ေတြ ေရာက္လာရင္ ဘယ္လိုေနသင့္တယ္ ဆိုတာကို အဲဒီစစ္သေဘၤာ ေတြမွာ ေရးထားတယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္း ျဖန္႔ေဝၿပီးေနၿပီ။ အီးေမးလ္ေတြကတဆင့္ အခ်င္းခ်င္း ျဖန္႔ျဖဴးလို႔။ တခ်ိဳ႕လည္း စိတ္ဓာတ္တက္ႂကြ၊ တခ်ိဳ႕လည္း ေၾကာက္လန္႔ေနၾကတယ္။
ထိုင္းႏိုင္ငံ ခ်င္းမိုင္မွာေနတဲ့ ျမန္မာ့အေရး ေလ့လာသူ ကိုဝင္းမင္းကေတာ့ တပ္မေတာ္အရာရွိ အမ်ားစုအေန နဲ႔ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အေျပာင္းအလဲကိုလိုလားတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ကယ္ဆယ္ေရးတပ္ ေတြကို ျပန္ခုခံမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ သံုးသပ္ပါတယ္။
ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာလူထုအတြက္ ကယ္တင္ရွင္ကေတာ့ လုိေနပါတယ္။ အဲဒါလည္း ခုမွမဟုတ္ဘဲ စစ္အစိုးရလက္ထက္ တေလွ်ာက္လံုးလို႔ ဆိုရမလိုပါ။ အဲဒီကယ္တင္ရွင္က အေမရိကန္လား၊ ျပင္သစ္လား၊ အဂၤလန္လား…။ ဘယ္သူပဲျဖစ္ျဖစ္ စစ္အစိုးရထက္ေတာ့ သာမွာပဲဆိုတဲ့စိတ္က သာမန္ျပည္သူေတြရဲ႕ စိတ္ထဲ ကိန္းေအာင္းေနတာေတာ့ အမွန္ပါပဲ။